T-20 Komsomolec
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
gąsienicowa |
| Załoga |
2 + 6 |
| Historia | |
| Prototypy |
1936 |
| Produkcja |
1937 – czerwiec 1941 |
| Egzemplarze |
7780 |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
4-cylindrowy gaźnikowy chłodzony cieczą GAZ-AA, od 1938 r. GAZ-M-1 o mocy 40-50 KM |
| Transmisja |
mechaniczna |
| Poj. zb. paliwa |
80 l |
| Pancerz |
nitowany z płyt walcowanych o grubości 7-10 mm |
| Długość |
3450 mm |
| Szerokość |
1860 mm |
| Wysokość |
1580 mm |
| Prześwit |
300 mm |
| Masa |
3460-4100 kg |
| Moc jedn. |
11,6-12,2 KM/t |
| Nacisk jedn. |
0,54 |
| Osiągi | |
| Prędkość |
47,5 km/h |
| Zasięg pojazdu |
152 km |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Brody (głęb.) |
0,60 m |
| Rowy (szer.) |
1,40 m |
| Ściany (wys.) |
0,50 m |
| Kąt podjazdu |
29° |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 x karabin maszynowy DT kalibru 7,62 mm | |
| Użytkownicy | |
| ZSRR, Finlandia | |
T-20 Komsomolec – opancerzony gąsienicowy ciągnik artyleryjski, konstrukcji sowieckiej, z okresu przed II wojną światową.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W latach 30. XX wieku. oddziały Armii Czerwonej były coraz lepiej wyposażone w sprzęt artyleryjski. Szybko okazało się, że dotychczasowe środki holownicze - zaprzęgi konne - są niewystarczające. Były też bardzo wrażliwe na ogień nieprzyjaciela. Postanowiono zastąpić je lekkim, szybkim i, w miarę możliwości, opancerzonym ciągnikiem gąsienicowym.
Jednym z pierwszych takich pojazdów, był ciągnik typu Pionier. Został on zaprojektowany przez inż. A.S. Szczegłowa w biurze konstrukcyjnym NATI. Był on wzorowany na lekkim amerykańskim ciągniku Marmon-Herrington. Do jego budowy wykorzystano podzespoły czołgu pływającego T-37A. Pojazd kierowany przez jednego żołnierza, mógł zabierać 6 ludzi obsługi holowanego działa. Wyprodukowano serię 50 wozów, lecz pojazd miał zbyt mały uciąg oraz był nieopancerzony. Próby likwidacji tych mankamentów nie powiodły się. W roku 1936 zamówiono konkurencyjną konstrukcję opracowaną w Fabryce nr 37, pod kierunkiem inż. A. Astrowa. Wóz ten zyskał uznanie armii i został przyjęty na uzbrojenie jako T-20 "Komsomolec".
W konstrukcji pojazdu wykorzystano silnik samochodowy i częściowo układ jezdny czołgu pływającego T-38. Testy ciągnika trwały od sierpnia do listopada 1937. Pojazd przeszedł je pomyślnie i rozpoczęto produkcję seryjną, która trwała do połowy 1941. Ogółem zbudowano 7780 egzemplarzy.
Służba
[edytuj | edytuj kod]Ciągniki Komsomolec odegrały ogromną rolę w procesie motoryzacji Armii Czerwonej. Zapotrzebowanie każdej dywizji piechoty wynosiło minimum 60 pojazdów tego typu, a produkcja nie mogła zaspokoić wszystkich potrzeb. Z tego powodu w ciągniki wyposażano tylko jednostki pierwszego rzutu oraz jednostki piechoty zmotoryzowanej w związkach pancernych. Ciągniki T-20 zostały użyte bojowo w walkach z Japończykami nad jeziorem Chasan w 1938 oraz nad rzeką Chałchin-Goł w 1939. Potem używano ich w wojnie zimowej. Znajdowały się także w składzie wojsk wkraczających do Polski 17 września 1939. Kilka z nich zostało zniszczonych w walkach przez polskich żołnierzy. Były one także używane w pierwszej fazie wojny z Niemcami. Szybko jednak uległy zniszczeniu i zużyciu. Oprócz zadań holowniczych, ciągników Komsomolec sporadycznie używano do rozpoznania i zwalczania piechoty.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Encyklopedia II WŚ. Poznań: Amercom, 2006, s. 1-48. ISBN 978-83-7425-265-2.
