Uraninit
 Niederschlema-Alberoda yatağından elde edilen uranyum cevheri, Almanya | |
| Genel | |
|---|---|
| Kategori | Oksit mineralleri |
| Formül (tekrarlayan birim) | Uranyum dioksit veya uranyum(IV) oksit (UO2) |
| IMA sembolü | Urn[1] |
| Strunz sınıflandırması | 4.DL.05 |
| Kristal sistemi | İzometrik |
| Kristal sınıfı | Heksoktahedral (m3m) H-M symbolü: (4/m 3 2/m) |
| Kristal ikizlenme | Fm3m |
| Kristal yapı | a = 5,4682 Å; Z = 4 |
| Kimyasal Özellikler | |
| Renk | Çelik siyahı ila kadife siyahı, kahverengimsi siyah, soluk gri ila soluk yeşil; geçirgen ışıkta soluk yeşil, soluk sarı ila koyu kahverengi ve yeşil-gri (ince parçalar) |
| Kristal biçimi | Masif, botryoidal, granüler. Oktahedral kristaller nadirdir. |
| Dilinim | Belirsiz |
| Kırık | Konkoidal ila düzensiz |
| Mohs sertliği | 5–6 |
| Luster | Yarı metalik, yağlı, mat |
| Çizgi rengi | Kahverengimsi siyah, gri, zeytin yeşili |
| Saydamlık | Opak; ince parçalar halinde şeffaf |
| Bağıl yoğunluk | 10,63–10,95; oksidasyonun azalması |
| Optik özellikler | İzotropik |
| Diğer |  Radyoaktif 70 Bq/g ila 150 kBq/g |
| Kaynakça | [2][3][4][5] |
| Başlıca çeşitler | |
| Pitçblend | Masif |
Uraninit doğada sıkça bulunan bir mineraldir. Mineral sınıfı 'Oksit ve Hidroksitlere aittir. %88,15'e kadar uranyum içermesi nedeniyle en güçlü doğal radyoaktif ışıma kaynaklarından biridir. Bu minerale ilk olarak 15. yüzyılda Almanya/Çek Cumhuriyeti sınırındaki gümüş madenlerinde rastlanmıştır. 1789 yılında Martin Heinrich Klaproth bu mineral sayesinde uranyum elementini keşfetmiştir.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Uraninitin özkütlesi jeolojik yaşına bağlı olarak büyük farklılıklar gösterir. İlk başlarda 10,63 ila 10,95 g/cm³ iken zamanla 9 ila 7,5 g/cm³'e kadar düşebilir. Uraninite genellikle hidrotermal yataklarda ve volkan kayalarında rastlanır.
Bütün uraninit mineralleri küçük miktarlarda radyum, kurşun izotopları 206Pb ve 207Pb, uranyum izotopları 238U ve 235U içerir. Aynı zamanda alfa ışınımı sonucu yine az miktarda helyum içerir. Helyum Güneş'in atmosferinde keşfedildikten sonra Dünya'da ilk defa uraninitde bulunmuştur.
Uranininit ilk defa Manhattan Projesi kapsamında nükleer silah üretmek için kullanılmıştır.
Modifikasyon ve varyasyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Genellikle U3O8 daha seyrek olarak U3O7 ve kurşun, demir, toryum gibi metallerin oksitlerinden oluşur. Siyah rengi ve parlaklığı zifte benzetilmiştir bu nedenle İngilizcede 'Pitchblende' olarak da bilinir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Warr, L.N. (2021). "IMA–CNMNC approved mineral symbols". Mineralogical Magazine. 85 (3): 291-320. Bibcode:2021MinM...85..291W. doi:10.1180/mgm.2021.43
.
- ^ Klein, Cornelis and Cornelius S. Hurlbut, Jr., Manual of Mineralogy, Wiley, 1985, 20th ed. pp. 307–308 0-471-80580-7
- ^ Anthony, John W.; Bideaux, Richard A.; Bladh, Kenneth W.; Nichols, Monte C. ((Ed.)). "Uraninite". Handbook of Mineralogy (PDF). III (Halides, Hydroxides, Oxides). Chantilly, VA: Mineralogical Society of America. ISBN 0-9622097-2-4. 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Aralık 2011.
- ^ Uraninite 10 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Mindat.org
- ^ Uraninite 21 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Webmineral.com