Meter

Standardny meter w Parisu

Meter je zakładna měrjenska jednotka dołhosće w mjezynarodnym systemje jednotkow a druhich metriskich systemach. Jedyn meter je definowany jako čara, kotruž přeprěčuje swětło w času 1/299 792 458 sekundy. Jednotkowe znamjo metra je mały m.

Za decimalne množiny a dźěle metra wužiwaja so mjezynarodne předstawy za měrjenske jednotki (n.př. kilometer, decimeter, centimeter). Wotwodźene su tež měrjenske jednotki přestrjenje a wolumena kaž kwadratny meter (m²) a kubikny meter (m³).

Tak mjenowany „prameter“ je so w lěće 1799 we Francoskej definował jako dźesatmilionty dźěl zdalenosće wot sewjerneho pola k ekwatorej. Tuchwilna dokładniša definicija płaći wot lěta 1983.

Słowo

Słowo pochadźa z grjekskeho μέτρον/metron („měra, měridło, dołhosć“) a je přez łaćonske metrum a francoske mètre do němčiny a dalšich rěčow přišło.

Dźěle a množiny

zapřijeće	symbol	faktor	množina	přispomnjenki
myrijameter		104-0	10 km	wjace wužiwany njeje
kilometer	km	103-0	1 000 m
hektometer	hm	102-0	100 m	wužiwany předewšěm w artileriji a namórnistwje
dekameter	dam	101-0	10 m	lědma wužiwany
meter	m	100	10 dm
decimeter	dm	10−1	10 cm
centimeter	cm	10−2	10 mm
milimeter	mm	10−3	1 000 µm
mikrometer	µm	10−60	1 000 nm	zestarjeny mikron, w techniskej rěči tež skrótka µ („my“)
nanometer	nm	10−90	1 000 pm
pikometer	pm	10−12	1 000 fm
femtometer	fm	10−15		w jadrowej fyzice jako fermi

Poměr k njemetriskim jednotkam

meter w njemetriskej jednotce	njemetriska jednotka w metrach
1 meter ≈ 03,2808 stopow	1 stopa (ft) = 0,3048 metrow
1 meter ≈ 00,00062 mili (mjezynarodnje)	1 mila (mjezynarodnje) = 1609,344 0metry
1 meter ≈ 00,00054 mórske mile	1 mórska mila = 1852,0 000metrow
1 meter ≈ 01,0936 yardow	1 yard = 0,9144 metry
1 meter ≈ 39,370 cólow	1 cól = 0,0254 metry

Wotkaz

 Commons: Meter – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow