Berdugo
Sa Filipino, ang berdugo o mamumugot ay isang opisyal na nagpapatupad ng parusang kamatayan sa isang taong nahatulan. Sa Ingles, kilala rin bilang executioner o hangman/headsman, at sa Espanyol bilang verdugo
Saklaw at trabaho
[baguhin | baguhin ang wikitext]Karaniwang ipinapakita sa berdugo ang isang warrant o utos na nagpapatunay o nag-uutos sa kanya na ipatupad ang sentensya. Pinoprotektahan ng warrant ang berdugo laban sa paratang ng pagpatay. Ang mga karaniwang katawagan para sa mga berdugo ay batay sa paraan ng parusang ipinatutupad halimbawa, hangman (bitay) at headsman (pagpuputol ng ulo)bagama’t kadalasan ay gumagawa rin sila ng iba pang pisikal na parusa.
Maraming berdugo ang propesyonal na espesyalista na naglalakbay sa isang rehiyon upang gampanan ang kanilang tungkulin, dahil bihira lamang ang mga pagpapatupad. Sa loob ng rehiyong iyon, ang isang nakatira sa lugar na berdugo ay gumagawa rin ng hindi nakamamatay na pisikal na parusa o nagpapataw ng pagpapahirap. Sa Europa noong medyebal hanggang sa pagtatapos ng unang modernong panahon, madalas ang mga berdugo ay knackers dahil ang kabayaran mula sa bihirang pagpapatupad ay hindi sapat upang mabuhay
Sa militar, ang tungkulin ng berdugo ay karaniwang isinasagawa ng isang sundalo, tulad ng provost. Karaniwang imahe ng berdugo ay isang may hood na nasa estilo ng medyebal o absolutistang panahon, ngunit karamihan sa mga berdugo ay hindi naka-hood o naka-itim na damit; ang hood ay ginagamit lamang upang itago ang pagkakakilanlan ng berdugo mula sa publiko. Ayon kay Hilary Mantel sa kanyang 2018 Reith Lectures: "Bakit magsusuot ng maskara ang isang berdugo? Alam ng lahat kung sino siya."
Bagama’t paminsan-minsan lamang ang ganitong gawain, maaari itong maging bahagi ng mas pangkalahatang tungkulin ng isang opisyal ng hukuman, pulis, tauhan ng bilangguan, o maging ng militar. Isang espesyal na kaso ay ang tradisyon ng Roman fustuarium, na nagpapatuloy sa ilang anyo ng running the gauntlet, kung saan ang salarin ay pinaparusahan ng mga kasamahan na labis na naapektuhan ng kanyang krimen, tulad ng kabiguan sa mahalagang tungkulin sa bantay o pagnanakaw mula sa limitadong pagkain ng barko. [1]
Sa medyebal na Europa, ang mga berdugo rin ang nangongolekta ng buwis mula sa mga ketongin at mga prostiytuta, at namamahala sa mga bahay-aliwan. Sila rin ang in-charge sa mga latrine at imburnal, at sa pagtatapon ng mga bangkay ng hayop. [2]
Ang termino ay pinalalawak din sa mga tagapangasiwa ng matinding pisikal na parusa na hindi ipinapahayag na patayin ang biktima, ngunit maaaring magdulot ng kamatayan.
Sa Pransia, ang mga pagpapatupad gamit ang guillotine mula noong Rebolusyong Pranses ay nagpatuloy hanggang 1977. Ang Republika ng France ay may opisyal na berdugo; ang huli, si Marcel Chevalier, ay nagsilbi hanggang sa pormal na pag-aalis ng parusang kamatayan noong 1981. [3]
Mga Larawan at Halimbawa
[baguhin | baguhin ang wikitext]-
Nakasuot na pigura ng isang medieval public executioner sa Museum of Torture sa San Marino -
Nakasuot na pigura ng isang medieval public executioner sa Museum of Torture, sa Żywiec, Poland -
Print of Execution of King Charles I ng England 1649; nakamaskara ang berdugo -
17th century executioner's sword, Germany ca. 1600 -
-
19th-century Japanese executioner na may espada at bilanggo.
.jpg?lang=tl)
.jpg?lang=tl)
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Evans, Richard (1998). Tales from the German Underworld: Crime and Punishment in the Nineteenth Century. New Haven and London: Yale University Press. p. 145. ISBN 978-0-300-07224-2.
- ↑ "The Executioners Who Inherited Their Jobs". Smithsonian.
- ↑ Clarke, P.; Hardy, L.; Williams, A. (2008). Executioners (sa wikang Suweko). Book Sales. pp. 374–380. ISBN 978-0-7088-0366-0. Nakuha noong 16 September 2018.