Хемніц

Хемніц
	Горад
Хемніц
	Chemnitz
	; Старая і новая ратушы
Сцяг	Герб
	50°50′ пн. ш. 12°55′ у. д.HGЯO
Краіна	Германія
федэральная зямля	Саксонія
Обер-бургамістр	Барбара Людвіг
Гісторыя і геаграфія
Першае згадванне	1143
Ранейшыя назвы	Карл-Маркс-Штат
Плошча	220,85 км²
Вышыня цэнтра	296 м
Водныя аб’екты	Chemnitz[d], Bahrebach[d], Q105102622?, Q20184099?, Kappelbach[d], Pleißenbach[d], Würschnitz[d] і Zwönitz[d]
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Насельніцтва
Насельніцтва	242 971 чалавек (2010)
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Тэлефонны код	+49 371
Паштовыя індэксы	09111—09247
Аўтамабільны код	C
	chemnitz.de
Паказаць/схаваць карты
	; Хемніц
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Хемніц (ням.: Chemnitz [ˈkʰɛmnɪʦ]^ⓘ, в.-луж.: Kamjenica, у 1953-90 Карл-Маркс-Штат) — горад у Германіі, у федэральнай зямлі Саксонія. Заснаваны ў 12 ст. Буйны прамысловы цэнтр і транспартны вузел.

Паходжанне назвы

Хемніц быў названы па найменні невялікай рэчкі Кемніц, прытоку ракі Цвікаўэр-Мульдэ. Само слова chemnitz паходзіць з мовы лужыцкіх сербаў і азначае «камяністы ручай». У чэшскай мове горад вядомы як Saská Kamenice, што перакладаецца як «Саксонскі Камянец».

Прамысловасць

Машынабудаванне, у т.л. вытвытворчасць абсталявання для тэкстыльнай і хімічнай прамысловасці, станкоў, матацыклаў і інш., трыкатажная, швейная, мэблевая.

У горадзе працаваў машынабудаўнічы завод Гартмана (Sächsische Maschinenfabrik) які выпускаў розныя серыі паравозаў, у прыватнасці XII H2.

Насельніцтва

Год	Колькасць
1960	286 329
1970	299 411
1980	317 644
1990	294 244
2000	259 246

Год	Колькасць
2010	243 248
2011	240 543
2012	241 210	^[1]
2013	242 022
2014	243 521

Год	Колькасць
2015	248 645
2016	246 353	^[2]
2017	246 855	^[3]
2019	247 235	^[4]
2021	243 105	^[5]

Год	Колькасць
2022	248 042	^[6]
2022	248 563	^[7]
2023	250 681	^[8]

Гарады-пабрацімы

Акран, ЗША (1997)
Арас, Францыя (1967)
Бішкек, Кыргызстан (19 сакавіка 1997)^[9]
Валгаград, Расія (6 мая 1988)^[10]^[11]
Дзюсельдорф, Германія (1988)
Калуга, Расія
Лодзь, Польшча (1970)
Любляна, Славенія (1966)
Манчэстэр, Вялікабрытанія (1983)
Мюлуз, Францыя (1981)^[12]
Тамбукту, Малі (1968)
Тамперэ, Фінляндыя (1961)^[13]^[14]
Таюань, Кітай (1999)
Усці-над-Лабем, Чэхія (1970)
Чэнаі, Індыя

Славутасці

Архітэктурныя помнікі XII—XVIII стст.

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

Наталля Уладзіміраўна Сустава (нар. 1951) — мастак, кніжны графік, аўтар ілюстрацый да дзіцячых кніг, педагог^[15].

Крыніцы

↑ Aktuelle Einwohnerzahlen nach Gemeinden 2012
↑ https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html
↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2018 (4. Quartal) — Statistisches Bundesamt. Праверана 10 сакавіка 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>
↑ https://www.statistikportal.de/de/produkte/gemeindeverzeichnis — Statistisches Bundesamt. Праверана 4 сакавіка 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>
↑ register of German municipalities (4th quarter 2022) — DESTATIS, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q116783074"></a>
↑ Bevölkerung des Freistaates Sachsen jeweils am Monatsende ausgewählter Berichtsmonate nach Gemeinden — Statistical Office of the Federal State of Saxony. Праверана 18 лютага 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17024049"></a>
↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 — DESTATIS, 2023. Праверана 7 кастрычніка 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q122987347"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>
↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2023 — DESTATIS, 2024. Праверана 16 лістапада 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q131220759"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>
↑ International cooperation of Bishkek City Hall
↑ https://www.chemnitz.de/chemnitz/de/unsere-stadt/chemnitz-international/partnerstaedte/wolgograd/index.html
↑ http://www.volgadmin.ru/d/about/TwinCities
↑ https://www.mulhouse.fr/ma-mairie/relations-internationales-et-cooperation-transfrontaliere/jumelages-europe-asie/
↑ https://www.chemnitz.de/chemnitz/de/unsere-stadt/chemnitz-international/partnerstaedte/tampere/index.html
↑ https://www.tampere.fi/en/organisation/international-affairs/twin-cities
↑ Сустава Наталля Уладзіміраўна // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 290. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

Літаратура

Хемніц. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Хемніц

[_a8b7dabe27257902-1] Aktuelle Einwohnerzahlen nach Gemeinden 2012

[_22d35bb33bcddcd8-2] ttps://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html

[_f4586bfe955b5dfc-3] Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2018 (4. Quartal) — Statistisches Bundesamt. Праверана 10 сакавіка 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>

[_712cb4ce75401b8a-4] ttps://www.statistikportal.de/de/produkte/gemeindeverzeichnis — Statistisches Bundesamt. Праверана 4 сакавіка 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>

[_7635756ad38d244a-5] register of German municipalities (4th quarter 2022) — DESTATIS, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q116783074"></a>

[_efdf11206f8a202a-6] Bevölkerung des Freistaates Sachsen jeweils am Monatsende ausgewählter Berichtsmonate nach Gemeinden — Statistical Office of the Federal State of Saxony. Праверана 18 лютага 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17024049"></a>

[_fe90f6e492d9246b-7] Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 — DESTATIS, 2023. Праверана 7 кастрычніка 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q122987347"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>

[_9bfaf34f4e81d42f-8] Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2023 — DESTATIS, 2024. Праверана 16 лістапада 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q131220759"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q764739"></a>

[_9d49fd96d5b16bb8-9] International cooperation of Bishkek City Hall

[_bec4972228367a68-10] ttps://www.chemnitz.de/chemnitz/de/unsere-stadt/chemnitz-international/partnerstaedte/wolgograd/index.html

[_c6fd9940db8962c8-11] ttp://www.volgadmin.ru/d/about/TwinCities

[_8af6301812d5ce2a-12] ttps://www.mulhouse.fr/ma-mairie/relations-internationales-et-cooperation-transfrontaliere/jumelages-europe-asie/

[_fdf5d264d3c562d0-13] ttps://www.chemnitz.de/chemnitz/de/unsere-stadt/chemnitz-international/partnerstaedte/tampere/index.html

[_8fa63cd911edd536-14] ttps://www.tampere.fi/en/organisation/international-affairs/twin-cities

[БЭ15-15] Сустава Наталля Уладзіміраўна // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 290. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]