Паводка на Хуанхэ 1938 года

Паводка на Хуанхэ 1938 года
Паводка на Хуанхэ 1938 года
Краіна	Кітайская Рэспубліка;
Месцазнаходжанне	Central China[d];
Дата	чэрвень 1938
Колькасць загінулых	500 000 чал.;
	; Тэрыторыя, якая падверглася затапленню ў 1938 годзе.
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Паводка на Хуанхэ 1938 года (кіт. спр. 花园口决堤事件, піньінь huāyuán kǒu juédī shìjiàn) — паводка, учыненая гаміньданаўскім урадам у Цэнтральным Кітаі ў час Другой япона-кітайскай вайны ў спробе спыніць хуткае прасоўванне японскіх войскаў. Яна была пасля названа «найбуйнейшым актам экалагічнай вайны ў гісторыі»^[2].

Рашэнне аб паводцы

Пасля пачатку Другой япона-кітайскай вайны ў 1937 годзе Японская імператарская армія (руск.) (бел. хутка прасоўвалася ў цэнтр кітайскай тэрыторыі. У чэрвені 1938 года японцы кантралявалі ўвесь Паўночны Кітай. 6 чэрвеня яны захапілі Кайфэн, сталіцу правінцыі Хэнань, і пагражалі захопам Чжэнчжоу, важнаму чыгуначнаму вузлу, які знаходзіцца на скрыжаванні чыгунак Пекін — Гуанчжоу і Ляньюньган — Сіянь. Японскі поспех стаў бы непасрэднай пагрозай буйным гарадам Ухані і Сіяню.

Каб спыніць далейшы японскі наступ у заходняй і паўднёвай частцы Кітая, Чан Кайшы па прапанове Чэнь Гафу вырашыў падарваць дамбы на Хуанхэ каля Чжэнчжоу. Першапачатковы план быў разбурыць дамбу ў Чжоукоу, але тут войскі, якія абараняліся, сутыкнуліся са складанасцямі, і дамба была разбурана 5 чэрвеня і 7 чэрвеня ў Хуаюанькоу, на паўднёвым беразе. Вада лінула ў правінцыі Хэнань, Аньхой і Цзянсу. Паводка пакрыла і знішчыла тысячы квадратных кіламетраў сельскагаспадарчых угоддзяў і перамясціла вусце Хуанхэ на сотні міль на поўдзень. Тысячы вёсак былі затопленыя або знішчаныя, і некалькі мільёнаў жыхароў былі вымушаныя пакінуць свае дамы, стаўшы бежанцамі. Афіцыйная ацэнка загінулых пасляваеннай камісіяй нацыяналістаў сцвярджае аб тым, што пры паводцы загінула больш за 800 000 чалавек, але гэтыя дадзеныя гэтак жа могуць быць заніжаныя^[3].

Спрэчкі

Стратэгічнае значэнне паводкі ставіцца пад сумнеў. Японскія войскі выйшлі з раёна затаплення альбо на поўнач і на ўсход, альбо на поўдзень. Іх наступ на Чжэнчжоу быў прыпынены, але яны ўзялі Ухань у кастрычніку, атакаваўшы з іншага кірунку. Японцы не маглі акупаваць большую частку Хэнані да канца вайны, і іх кантроль над Аньхоем і Цзянсу застаўся нязначным. Большасць гарадоў і транспартных магістраляў у тых абласцях, якія былі затопленыя, ужо былі захопленыя японцамі; пасля паводкі яны не змаглі кансалідаваць свой кантроль над гэтым раёнам, і вялікая яго частка стала раёнам партызанскай вайны. Колькасць ахвяр у выніку паводкі застаецца спрэчнай; ацэнкі былі перагледжаны урадам КНР і іншымі даследчыкамі некалькі разоў на працягу дзесяцігоддзяў пасля гэтай падзеі^[4].

Наступствы

Дамбы былі адноўлены ў 1946 і 1947 гадах, і Хуанхэ вярнулася да свайго першапачатковага (да 1938 года) рэчышча.

Крыніцы

↑ (unspecified title) — doi:10.1177/096834450100800204
↑ S. I DUTCH The Largest Act of Environmental Warfare in History // Environmental and Engineering Geoscience. — 2009-11-01. — В. 4. — Т. 15. — С. 287–297. — ISSN 1078-7275. — DOI:10.2113/gseegeosci.15.4.287
↑ Jay Taylor. The generalissimo. — Belknap Press of Harvard University Press, 2009. — 746 с. — ISBN 978-0-674-03338-2.
↑ Diana Lary Drowned Earth: The Strategic Breaching of the Yellow River Dyke, 1938 // War in History. — 2001-04. — В. 2. — Т. 8. — С. 191–207. — ISSN 0968-3445. — DOI:10.1177/096834450100800204

[_24607ccd3b6ee98b-1] (unspecified title) — doi:10.1177/096834450100800204

[2] S. I DUTCH The Largest Act of Environmental Warfare in History // Environmental and Engineering Geoscience. — 2009-11-01. — В. 4. — Т. 15. — С. 287–297. — ISSN 1078-7275. — DOI:10.2113/gseegeosci.15.4.287

[3] Jay Taylor. The generalissimo. — Belknap Press of Harvard University Press, 2009. — 746 с. — ISBN 978-0-674-03338-2.

[4] Diana Lary Drowned Earth: The Strategic Breaching of the Yellow River Dyke, 1938 // War in History. — 2001-04. — В. 2. — Т. 8. — С. 191–207. — ISSN 0968-3445. — DOI:10.1177/096834450100800204

[1]

[2]

[3]

[4]