Pe̍h-ōe-jī
| Pe̍h-ōe-jī Church Romanization | |
|---|---|
|
Pe̍h-oē-jī ê kí-lē. | |
| Lūi-hêng | |
| Creator |
Walter Henry Medhurst Elihu Doty John Van Nest Talmage |
Sú-iōng sî-kî | Uì 1830 nî-tāi khai-sí |
| Su-siá hong-hiòng | Iù tò-pîng kàu tsìng-pîng |
| Giân-gú | |
| Related scripts | |
Parent systems | |
Child systems |
TLPA Tâi-oân Bân-lâm-gí Lô-má-jī Pheng-im Hong-àn |
| ISO 15924 | |
| Unicode | |
| _BLANK_ | |
- Pún tiâu-bo̍k chú Ho̍h-ló-oē--ê Lô-má-jī, Kheh-gí--ê chhiáⁿ khoàⁿ Kheh-gí Pe̍h-oē-jī
Pe̍h-ōe-jī (POJ; Hàn-jī: 白話字) sī chi̍t khoán iōng Latin (Lô-má) pheng-im hē-thóng lâi siá Tâi-ôan-hái-kiap lióng-ōaⁿ ê gí-giân ê su-bīn bûn-jī. In-ūi tong-chho͘ sī thôan-kàu-sū ín--jı̍p-lâi ê iân-kò͘, ia̍h-ū-lâng kā POJ hō-chò Kàu-hōe Lô-má-jī, he̍k-chiá sī kán-chheng Kàu-lô. Put-jî-kò hiān-tāi ê sú-iōng-chiá bē-chió m̄-sī kàu-tô͘, kàu-tô͘ mā chin chē bē-hiáu POJ.
Tēng-gī
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Tùi hoat-tián-sú ê kak-tō͘ lâi khoàⁿ,siōng-kài chá iōng lô-má-jī lâi kì-lio̍k ē-lâm giân-gú ê sī 17 sè-kí tiàm Hui-lu̍t-pin ê se-pan-gâ lâng,put-lî-kò hit thò hē-thóng chin-chá tio̍h sit-thoân khì lah,kan-ta chhun tām-po̍h-á bûn-hiàn niā.
jû-kim só͘-kóng ê Pe̍h-ōe-jī,ōe tek tui-sok kàu 1832 nî Eng-kok thoân-káu-sū Be̍h-to-su(Walter Henry Medhurst)só͘ chò ê 《Hok-kiàn hong-giân sû-tián》(A Dictionary of the Hok-këèn Dialect of the Chinese Language, According to the Reading and Colloquial Idioms 1832), put-kò͘ chit thò hong-àn tek-khak kap jû-kim ta̍k-ê só͘ sú-iōng ê pe̍h-ōe-jī ū chin-chōe bô-kâng.
lán chit-má se̍k-sāi ê Pe̍h-ōe-jī sī Táⁿ-má-jī(Rev. John Van Nest Talmage)Lô Chhì (Elihu Doty)chí kóa tiàm Ē-mn̂g thoân-kàu ê bo̍k-su só͘ sú-iōng ê Hā-gú lô-má-jī pheng-im hē-thóng,tōa pō͘-hūn ê pe̍h-ōe-jī chhut-pán mn̍gh a̍h-sī í chit-thò hē-thóng lâi su-siá.
Tùi su-siá gí-giân ê kak-tō͘ lâi khoàⁿ, “tián-hêng” ê POJ í 19 sè-kí ê kó͘-tián Ē-mn̂g-oē úi ki-chhó͘. Chóng--sī kàu kah 19 sè-kí bé ah ū iōng lâi kì-lio̍k Chiang-chiu-ōe kap Choân-chiu-ōe ê te̍k-sû hû-hō chhut-hiān
Le̍k-sú
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Pōe-kéng
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Tī Tâi-oân
[siu-kái | kái goân-sí-bé]POJ pēng-m̄-sī Tâi-oân siōng chá ū ê phèng-im bûn-jī.
Ji̍t-pún chèng-hú kap Kok-bîn-tóng chèng-hú tùi pe̍h-ōe-jī ê ap-pek
[siu-kái | kái goân-sí-bé]
Chit pha iáu-bōe ū lâng siá. Chhiáⁿ tàu pó͘-chhiong lōe-iông.
1990 nî-tāi liáu-āu ê hoat-tián
[siu-kái | kái goân-sí-bé]
Chit pha iáu-bōe ū lâng siá. Chhiáⁿ tàu pó͘-chhiong lōe-iông.
Jī-bó
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Jī-bó ê hō-miâ
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Tùi kò-pia̍t jī-bó ê hō-miâ, iā tio̍h sī tùi jī-bó kò-pia̍t chí-miâ ê sî sú-iōng ê tha̍k-hoat, í-hā sī kî-tiong chi̍t khoán:[1]
| Jī-bó | a | b | ch | chh | e | g | h | i | j | k | kh | l | m | n | ng | ⁿ | o | o͘ | p | ph | s | t | th | u |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tha̍k-hoat 1 | a | bi | chi | chhi | e | gi | hi | i | ji | ki | khi | li | mi | ni | ngi | inn | o | o͘ | pi | phi | si | ti | thi | u |
| Tha̍k-hoat 2 | a | be | che | chhe | e | ge | ha | i | je | ka | kha | el | em | en | nge | enn | ә | ɔ | pe | phe | es | te | the | u |
Chiàⁿ-jī-hoat
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Pe̍h-ōe-jī bûn-hiàn
[siu-kái | kái goân-sí-bé]
Chit pha iáu-bōe ū lâng siá. Chhiáⁿ tàu pó͘-chhiong lōe-iông.
Tiān-náu chhú-lí
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Chú-iàu ê bûn-chiuⁿ: Tiān-náu chhú-lí Pe̍h-ōe-jī
Phoe-phêng
[siu-kái | kái goân-sí-bé]- Pheng-im hē-thóng (bûn-jī) bô ha̍h Hàn-gí ê su-iàu, in-ūi Hàn-gí tan-im-chiat ê sû-lūi te̍k-pia̍t chē.
- POJ jī-bó ê tho̍k-im kap Eng-gí chha chin chē.
- POJ sī im-phiau, m̄ sī bûn-jī.
- POJ a̍h-sī kî-tha ê Lô-má-jī sī “gōa-lâi” ê, m̄ sī “pún-thó͘” ê.
Chham-chiàu
[siu-kái | kái goân-sí-bé]- ↑ 台灣基督長老教會總會台灣族群母語推行委員會, pian. (2003). "白話字字母歌". Pe̍h-ōe-jī ki-chhó͘ kàu-châi. 使徒出版有限公司. ISBN 957-28504-9-0.
Gōa-pō͘ bāng-liān
[siu-kái | kái goân-sí-bé]
Pe̍h-ōe-jī tī Wikimedia Commons téng ê siong-koan tóng-àn.
It-puann
- "Tai-gu Bang".[íng-íng bô-hāu ê liân-kiat] – Google group for Taiwanese language enthusiasts – uses POJ and Chinese characters.
- "Pe̍h-ōe-jī Unicode Correspondence Table" (PDF). Tailingua. 2009. – information on Unicode encodings for POJ text
- "Taiwanese Romanization Association". – group dedicated to the promotion of Taiwanese and Hakka romanization
| Pún bûn-chiuⁿ sī chi̍t phiⁿ phí-á-kiáⁿ. Lí thang tàu khok-chhiong lâi pang-chō͘ Wikipedia. |